Bomen en beleid
Bomen zijn kenmerkend voor onze groene gemeente. Niet voor niets staan twee van onze dorpen in de top-10 van de Groene Stad Challenge 2022. Bomen verfraaien de straten en lanen en ons buitengebied, zoals de bossen op de Heuvelrug. Ze zijn een voedselbron en verblijfplaats voor veel dieren. Ze zorgen voor verkoeling in de zomer. Ze absorberen CO2, geuren en vervuilende gassen. En ze markeren de seizoenen.
Het aantal bomen in de tuinen van inwoners, op landgoederen, in stukken bos en natuurgebieden schatten we richting de 2 miljoen. De gemeente beheert ongeveer 37.000 straat- en laanbomen. Dit beheer bestaat uit goede bomenzorg, dus op tijd snoeien en regelmatig controleren op ziektes en onveilige situaties.
Groen en bomenbeleid
Op dit moment werken we aan nieuw beleid voor het groen in onze gemeente. Dit doen we in verschillende fases. De eerste fase bestaat uit een Groenvisie, Groenstructuurkaart, Bomenbeleid en kap- en herplantregels. In een latere fase werken we het beleid uit voor specifieke onderwerpen, zoals klimaatadaptatie en biodiversiteit.
De Groenvisie vormt de basis voor alles wat we doen in en met de groene buitenruimte. Het biedt uitgangspunten voor de bescherming van groen, de inrichting van de buitenruimte en het beheer van het groen en de bomen. De Groenstructuurkaart toont de belangrijkste groenstructuren in de gemeente. Denk bijvoorbeeld aan een laan, met bomen die staan in brede gazons, en loopt van één kant van een wijk naar de andere kant. Daarnaast geeft het inzicht in de verbindingen en biedt het een doorkijk naar wat we op verschillende locaties willen bereiken. In het Bomenbeleid staat de uitwerking van de uitgangspunten uit de visie en een groenstructuurkaart specifiek voor bomen.
Participatie
Verschillende groenorganisaties hebben actief meegedacht over het beleid. Daarnaast hebben in de zomer van 2023 inwoners hun inbreng geleverd door een vragenlijst in te vullen. Uit de resultaten blijkt dat de bosrijke leefomgeving en het openbaar groen als zeer belangrijk worden ervaren. De resultaten van de vragenlijst vindt u onder deze tekst.
Planning
Begin 2025 wordt het conceptbeleid ter inzage gelegd, waarbij inwoners de mogelijkheid hebben om te reageren. De verwachting is dat het beleid in het tweede kwartaal van 2025 wordt vastgesteld.
Beschermen
Bomen hebben een positieve invloed op de gezondheid van inwoners. Ook daarom is het uitgangspunt dat we gezonde, door de gemeente beheerde, bomen zo lang mogelijk laten staan. Soms ondervinden inwoners toch hinder van bomen, zoals door wortelopdruk onder trottoirs. Een boom kappen kan niet zomaar. In onze gemeente geldt binnen de bebouwde kom namelijk een bomenverordening. Deze verordening bepaalt dat voor de kap van vrijwel elke boom - met een stamdiameter van meer dan 30 centimeter - een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd. Bij de beoordeling van de vergunning wordt de reden voor de aanvraag afgewogen tegen de ‘waarde’ die de boom heeft: natuurwaarde, milieuwaarde, landschappelijke waarde, cultuurhistorische waarde, waarde van stads- en dorpsschoon en waarde voor recreatie en leefbaarheid.
Verplaatsen en kappen
Door woningbouw, herinrichting van straten, ziekte of een onveilige situatie moeten we soms bomen kappen of verplaatsen. Voor elke boom die we als gemeente kappen, planten we normaal gesproken een nieuwe boom terug. Op dezelfde plek of verderop, zoals beschreven in het herplantbeleid. Voor het kappen, zoals vastgelegd in de bomenverordening, vragen we altijd vooraf een vergunning aan. In sommige gevallen, bijvoorbeeld in een onveilige situatie, moeten we een boom onmiddellijk kappen en geldt een noodkapprocedure. Ook in deze gevallen vragen we een vergunning aan.
Faunaboom
Soms kiezen we ervoor om delen van bomen te behouden als 'ecologische houtopstand'. We snoeien alle takken weg, maar laten de rest staan. In deze 'uitgeklede' boom – een faunaboom - kunnen dieren schuilen, eten en wonen. En dat is weer goed voor dier, mens én draagt ook nog eens bij aan meer ruimte voor biodiversiteit.